Meditatie en mindfulness heeft vele voordelen voor lichaam en geest. Maar helpt mediteren ook bij het leren? Jazeker! Ik vertel je graag meer over de invloed van meditatie en mindfulness op het leren.
Tijdens meditatie oefeningen train je de aandacht, het heeft een positieve invloed op jouw concentratie. Meditatie kan daarom jouw vermogen om te leren verbeteren. Daarnaast stimuleert meditatie het geheugen.
Meditatie heeft naast het concentratievermogen en je geheugen nog meer positieve effecten die helpend zijn bij een leerproces. Benieuwd wat die voordelen zijn en hoe je hier aan kan werken? Lees dan snel verder!
Luister & Ontspan
Op zoek naar een moment van diepe rust? Bezoek MijnYogaNidra.nl voor gratis meditaties en diep ontspannende Yoga Nidra-sessies. Perfect om even helemaal bij te komen na een drukke (werk)dag.
Vijf manieren waarop mediteren helpt bij het leren
In de klas neem ik geregeld een moment om te mediteren met de kinderen. Dit doe ik niet alleen voor de positieve invloed op de sfeer in de klas, maar ook vanwege de positieve invloed op het leren. Naast de vijf voordelen heb ik ook nog vijf tips voor je als je zelf wil beginnen met mediteren.
Op MijnYogaNidra.nl heb ik verschillende meditaties ingesproken. Sommige zijn kort, andere wat langer. Er zit vast een meditatie tussen die bij jou past!
Voordeel 1: meditatie stimuleert focus en de concentratie
Formele meditatie oefeningen zijn eigenlijk een vorm van aandachtstraining. Je oefent het vermogen om je aandacht te richten op een bepaalde sensatie, zoals geluiden of de ademhaling.
Je gedachten zullen afdwalen. Je traint het vermogen om op te merken wanneer je afgeleid bent door externe prikkels of je eigen gedachten. Op het moment dat je dit opmerkt, breng je de aandacht weer terug naar de adem of de ervaring.
Stukje bij beetje maak je de transfer van dit ‘opmerken’ tijdens meditatie naar het opmerkzaam zijn in het dagelijks leven. Je kan met meer bewustzijn een boek lezen of met volle aandacht een nieuwe uitdaging aan gaan.
Voordeel 2: meditatie stimuleert het geheugen
Als je regelmatig mediteert heeft dit een positieve invloed op het vermogen om nieuwe informatie te verwerken. Tijdens meditatie worden onderdelen in het brein gestimuleerd zoals de hippocampus.
De hippocampus speelt een hele belangrijke rol bij het leren, hier wordt namelijk het langetermijngeheugen opgeslagen. De hippocampus is nodig om nieuwe ervaringen te koppelen aan bestaande kennis.
Daarnaast stimuleert meditatie ook de samenwerking van de verschillende gebieden in het brein. Deze samenwerking is ontzettend belangrijk voor een optimale werking van het brein (en dus ook het leren en ontwikkelen).
Voordeel 3: meditatie brengt je in een growth-mindset
Bij een growth-mindset (de groei-mindset in het Nederlands) ga je uit van de mogelijkheid tot leren en ontwikkelen. Je hebt de overtuiging dat je van je fouten kan leren en gaat graag uitdagingen aan.
De tegengestelde mindset, is een fixed-mindset (een vaste-mindset in het Nederlands). Bij deze mindset sta je niet meer open om te leren. Je wil uitdagingen niet aan gaan, je bent angstig om te falen.
Mindfulness en meditatie kan helpen om in deze groei-mindset te raken. De basishouding die je tijdens het mediteren aanneemt is een open, vriendelijke en nieuwsgierige houding. Je oordeelt niet over de dingen en gedachten die voorbij komen, je bekijkt ze als het ware vanaf een afstandje.
Tijdens het mediteren merk je jouw negatieve gedachten op, maar je identificeer je niet met deze gedachte. Je oefent het opmerken en laat de gedachte vervolgens los. Hierdoor voorkom je dat je meegesleurd wordt in een negatieve spiraal.
Voordeel 4: meditatie stimuleert kalmte en rust
Om te kunnen leren en te onthouden is belangrijk dat je brein ‘in goede conditie’ is. Een brein dat onder stress staat, werkt minder goed dan een brein dat niet in een stressreactie verkeert.
Eén van de bekendste voordelen van meditatie is dat het stress vermindert. Meditatie zorgt voor meer rust en kalmte, wat weer helpend is bij het leren. Zeker als je leren spannend vindt, kan meditatie helpen om deze stressvolle situatie te verwerken.
Daarnaast kan het regelmatig beoefenen van meditatie helpen bij prikkelverwerking, hierdoor krijg je ook weer meer frisse energie. Dit gevoel van rust en nieuwe energie vormen een mooi vertrekpunt om te leren en nieuwe uitdagingen.
Voordeel 5: meditatie helpt bij het slapen
Om te kunnen leren is het belangrijk dat het brein ook momenten heeft om te rusten. Inspanning en ontspanning moeten elkaar afwisselen voor een optimale (ver)werking. Een goede nachtrust is daarom ontzettend belangrijk.
Zeker als je veel indrukken hebt opgedaan die je nog moet verwerken raad ik je aan om aan het eind van de dag te mediteren. Door een moment te nemen voor jezelf geef je jezelf de gelegenheid om al deze indrukken te verwerken. Zo voorkom je dat ze langskomen op het moment dat je wil slapen.
Mediteren voor beginners – 5 tips voor een goed begin!
Wil je mindfulness en meditatie ook inzetten in de klas? Of ga je zelf (weer) de schoolbanken in? Dan kan het prettig zijn om ook te starten met mediteren. Maar hoe doe je dat dan? Ik heb vijf tips voor jou die mij erg hebben geholpen toen ik zelf begon met mediteren.
Zeker als je meditaties of mindfulness in wil zetten in jouw onderwijs raad ik je aan om eerst zelf geregeld te oefenen met meditatie. Op het moment dat je zelf meer vertrouwd bent geraakt met meditatie, snap je ook beter wat kinderen kunnen meemaken tijdens dit proces.
Tip 1: zorg dat je gemakkelijk zit
Als ik denk aan mediteren, dan denk ik aan monniken die heel lang in kleermakerszit of op hun knieen zitten. Ik weet niet hoe lenig jullie zijn, maar ik krijg echt last van mijn lijf als ik lang in die houding blijf zitten.
Toen ik net begon met mediteren had ik de overtuiging dat ik zo ‘moest’ zitten. Ik was meer bezig met mijn houding, de slapende voeten en pijnlijke rug dan dat ik mijn aandacht kon richten op mijn adem.
Mijn eerste en belangrijkste tip is daarom: zorg dat je gemakkelijk zit. In veel geleide meditaties hebben ze het over een ‘waardige houding’, rechtop maar wel met een bepaalde mate van ontspanning.
Tip 2: zorg voor de juiste omstandigheden
Naast de gemakkelijke, waardige houding kunnen andere elementen helpen bij het beoefenen van mediteren. Kies een vaste tijd, de meeste mensen vinden het prettigste om in de ochtend of juist in de avond te mediteren. Zorg vooral dat je de omgeving op dat moment rustig is en dat je niet gestoord wordt.
Bij sommige meditaties moet je liggen. Dan raad ik je aan om niet in bed te liggen, maar op een kleed of matje. Ik ben zelf echt ontelbaar keer in slaap gevallen tijdens het mediteren, ik raakte zo ontspannen… Val je ook snel in slaap? Maak het dan wat kouder door wat minder aan te doen of zorg dat de ondergrond wat harder is.
Tip 3: start met enkele minuten per dag
Zitten in stilte en alleen letten op je adem, het is niet iets wat de meeste mensen van nature doen. Het kan in het begin wat gek aanvoelen. Je hoeft niet gelijk heel fanatiek 45 minuten achter elkaar te mediteren.
Bij de meeste MBSR-trainingen wordt dit wel gedaan. Ik merkte dat de lange duur de meeste mensen van mijn groep weerhield om de meditatieoefening überhaupt te doen. Begin dus eens met een geleide meditatie van vijf minuten en bouw dit uit naar tien minuten. Voelt dit vertrouwd? Bouw dan weer met vijf of tien minuten uit.
Tip 4: heb geduld en zet door
Om echt de voordelen van mediteren te ervaren is het belangrijk dat je het met regelmaat doet. Je voelt je helaas niet gelijk 100% ZEN, dit kost tijd en doorzettingsvermogen. Heb daarom geduld en blijf de meditatie dagelijks doen. Als je je maar half inzet, zul je ook minder of geen voordelen ervaren.
Tip 5: lees wat meer over meditatie en gedachten
Door je wat meer te verdiepen in meditaties en de invloed van gedachten, kan het je ook motiveren om te blijven oefenen. Zelf vond ik het boek Meditatie, een basisboek van Barry Long erg prettig en niet te zweverig. Barry beschrijft stap voor stap hoe je kan oefenen met mediteren.
Een andere aanrader is het boek Leven met de wind mee geschreven door Jelle Hermus. Met veel humor beschrijft hij hoe je werkt naar minder drama en een rustig hoofd. In dit boek vergelijkt Hermus gedachten met scheten, sommige zijn hard andere zijn stille killers…
Als je wat meer wil verdiepen in de Boeddhistische oorsprong van mediteren, dan raad ik je het boek Boeddhisme in alle eenvoud aan. Een klein boekje die de kern van het Boeddhisme goed beschrijft.
Ik wens jullie vooral heel veel plezier toe met het oefenen en mediteren. Heb je mooie ervaringen of een vraag? Stuur mij dan gerust een berichtje!
Meest Gestelde Vragen (FAQ)
Wat zijn de voordelen van meditatie voor het leren?
Hoe kan meditatie de concentratie verbeteren?
In welke zin beïnvloedt meditatie het geheugen?
Wat is een growth-mindset en hoe draagt meditatie hieraan bij?
Hoe kun je beginnen met mediteren om je leervermogen te verbeteren?
