Ga naar de inhoud

Mindfulness & Groeimindset: Bouwstenen voor Succes

  • 10 min read
afbeelding van een kind en een plant

Als ouder of leerkracht wil je het beste voor je kinderen of leerlingen. In de snelle wereld van vandaag is het meer dan ooit belangrijk om kinderen de vaardigheid mee te geven om uitdagingen aan te gaan en te leren van tegenslagen.

Een groeimindset kan daarbij helpen. Het ontwikkelen van deze positieve manier van denken zal niet alleen helpen bij het leren, maar het geeft je ook de veerkracht en zelfvertrouwen om andere uitdagingen aan te gaan.

In dit artikel gaan we dieper in op de fascinerende wereld van de groeimindset. We bespreken de verschillen tussen een groeimindset en een vaste mindset en geven praktische tips over hoe je deze positieve houding bij je kind of leerlingen kunt stimuleren.

Hoe kijk je naar fouten – Fixed of Growth? 

Laten we eerlijk zijn – we maken allemaal fouten, en dat is prima! En tegelijkertijd is het pijnlijk, vervelend en kan heel ongemakkelijk aanvoelen. Maar het overwinnen en leren van fouten, dat voelt te gek. 

In feite leren en groeien we het meest door onze fouten. Als we begrijpen dat het maken van fouten een onmisbaar onderdeel is van het leerproces, zullen we deze zien als waardevolle groeimogelijkheden, in plaats van als iets om bang voor te zijn of te vermijden.

Uit onderzoek blijkt dat het accepteren van fouten aanzienlijk bijdraagt aan de veerkracht en vastberadenheid van mensen. Door fouten te beschouwen als een opstap naar succes, zijn we meer geneigd om door te werken om je doelen te bereiken. Deze ingrijpende verandering in denkwijze kan een enorme invloed hebben op de leerhouding en het welzijn van kinderen.

GroeimindsetVaste mindset
Gelooft dat vaardigheden en intelligentie kunnen worden ontwikkeldGelooft dat vaardigheden en intelligentie vaststaan
Ziet uitdagingen als kansen om te lerenZiet uitdagingen als bedreigingen voor het zelfbeeld
Ziet inspanning als een noodzakelijk onderdeel van groeiZiet inspanning als een teken van zwakte of gebrek aan talent
Leert van kritiek en feedbackNegeert of verdedigt zich tegen kritiek en feedback
Omarmt het leerproces en blijft proberen, ook bij tegenslagGeeft op bij tegenslag en vermijdt situaties die kunnen leiden tot falen

Hoe creëer je een veilige omgeving om fouten te bespreken

Hoe kun je leerlingen begeleiden in het ontwikkelen van deze positieve houding? Start met het creëren van een open en ondersteunende sfeer. Een omgeving waarin kinderen zich op hun gemak voelen om hun struikelblokken en uitdagingen te bespreken. Leg de nadruk op het belang van reflectie en wat je hier van kan leren. 

Vergeet niet dat het belangrijk is je leerlingen te laten inzien dat fouten maken niet alleen normaal is, maar ook belangrijk voor hun persoonlijke groei en ontwikkeling. Door deze mentaliteit te bevorderen, stel je hen in staat uitdagingen aan te gaan. ‘Een leven lang leren’.

Een veilige en ondersteunende leeromgeving is noodzakelijk om leerlingen te helpen hun fouten te omarmen. Zorg ervoor dat het klaslokaal een plek wordt waar fouten gezien worden als leermomenten en groeikansen. Hier zijn enkele tips om fouten een normaal en geaccepteerd onderdeel van het leerproces te maken:

  1. Stel doelen en vier kleine overwinningen: Help kinderen om realistische en haalbare doelen te stellen. Vier de kleine overwinningen en successen die ze behalen op weg naar hun grotere doelen. Dit bevordert het idee dat leren en groeien een stapsgewijs proces is.
  2. Geef gerichte en opbouwende feedback: In plaats van alleen te zeggen “goed gedaan”, geef specifieke feedback over wat het kind goed heeft gedaan en wat nog beter kan. Dit helpt hen om te begrijpen dat er altijd ruimte is voor verbetering en groei.
  3. Leer kinderen om hulp te vragen: Moedig kinderen aan om hulp te vragen als ze ergens moeite mee hebben. Dit leert hen dat het oké is om niet alles te weten en dat anderen hen kunnen helpen om te groeien en te leren.
  4. Gebruik groeitaal: Let op de taal die je gebruikt wanneer je met kinderen praat over hun prestaties. Gebruik woorden als “nog” (bijvoorbeeld “je kunt het nog niet”) om het idee te versterken dat leren een proces is en dat ze in de toekomst beter kunnen worden.
  5. Bespreek de kracht van doorzetten: Vertel verhalen over mensen die hebben doorgezet ondanks tegenslagen en mislukkingen. Leg uit dat doorzettingsvermogen en vasthoudendheid belangrijke eigenschappen zijn die tot succes kunnen leiden.
  6. Leer kinderen om zelfevaluatie toe te passen: Moedig kinderen aan om regelmatig te reflecteren op hun eigen leerproces. Laat ze nadenken over wat ze hebben geleerd, welke strategieën effectief waren en wat ze in de toekomst anders kunnen doen om te blijven groeien.
  7. Bied keuze en autonomie: Laat kinderen keuzes maken over welke projecten of activiteiten ze willen ondernemen, zodat ze hun eigen interesses en passies kunnen volgen. Dit kan hen motiveren om nieuwe dingen te leren en hun vaardigheden verder te ontwikkelen.
  8. Oefen geduld en begrip: Toon empathie en geduld wanneer kinderen fouten maken of gefrustreerd raken. Help hen om te begrijpen dat leren tijd kost en dat het normaal is om moeilijkheden te ondervinden.

Door fouten een normaal en geaccepteerd onderdeel van het leerproces te maken, help je kinderen het zelfvertrouwen en de veerkracht te ontwikkelen die ze nodig hebben om uitdagingen aan te gaan en van hun fouten te leren. 

Maar dat ‘omarmen’ van fouten is soms best een opgave. Het beoefenen van mindfulness met kinderen kan hier ontzettend bij helpen.

afbeelding van een kind met negatieve gedachten

Fouten accepteren met mindfulness en zelfcompassie

Om een fout te kunnen aanvaarden, zonder oordeel, is het handig dat je je eigen gedachten kan opmerken. Trouwens, niet alleen de gedachten, maar ook al je lichamelijke sensaties. Je lijf kan je heel veel vertellen, maar dan moet je het wel kunnen opmerken. 

Daarom gebruik ik graag mindfulness oefeningen om een positieve mindset te stimuleren bij kinderen. Door mindfulness en zelfcompassie toe te passen, leren kinderen op een gezonde manier om te gaan met fouten. Ze accepteren hun fouten vriendelijk en kunnen groeien en leren zonder last te hebben van zelfkritiek of faalangst.

Van simpele ademhalingsoefeningen tot luisteren met aandacht. Deze zeven oefeningen kan je gemakkelijk doen, thuis en in de klas. 

  1. De ademhalingsballon: Laat de kinderen rechtop zitten met hun ogen dicht. Vraag ze om diep in te ademen en zich voor te stellen dat hun buik een ballon is die opzwelt. Bij het uitademen, laten ze de lucht langzaam ontsnappen en de ballon weer leeglopen. Herhaal dit 5-10 keer om ze te helpen kalmeren en zich te concentreren op hun ademhaling.
  2. Luister naar de geluiden: Laat de kinderen in een comfortabele houding zitten of liggen en vraag ze om hun ogen te sluiten. Laat ze zich concentreren op alle geluiden om hen heen, zowel dichtbij als ver weg. Na enkele minuten kunnen ze hun ervaringen delen en bespreken hoe ze zich meer bewust zijn geworden van hun omgeving.
  3. Lichaamsscan: Nodig de kinderen uit om op hun rug te liggen met hun ogen dicht. Begeleid ze bij het aandachtig scannen van hun lichaam, van hun tenen tot aan hun hoofd. Laat ze stilstaan bij eventuele spanningen of sensaties die ze voelen en deze geleidelijk loslaten. 
  4. Dankbaarheidsmoment: Vraag de kinderen om in een kring of aan de eettafel te zitten en deel één voor één iets waar je dankbaar voor bent. Dit helpt hen om zich te focussen op positieve aspecten van hun leven en stimuleert een dankbare en waarderende houding.
  5. De vriendelijke wens: Laat de kinderen rechtop zitten en zichzelf voorstellen dat ze omringd zijn door mensen die ze liefhebben en steunen. Moedig ze aan om positieve en vriendelijke wensen voor zichzelf en anderen in gedachten te nemen. Deze oefening helpt bij het ontwikkelen van compassie en empathie.
  6. Gedachten als wolken: Laat de kinderen met hun ogen dicht zitten of liggen. Vraag ze om hun gedachten voor te stellen als wolken die voorbij drijven aan de hemel. Ze observeren de wolken zonder erop te reageren, waardoor ze leren om hun gedachten te accepteren zonder oordeel. 
  7. Gedachten los laten: Geef de kinderen pom pom’s en een rietje. Stel je voor dat de pom pom’s gedachten zijn die je wil los laten. Leg de pom pom’s op de grond of tafel en blaas ze met je rietje weg. Tijdens deze oefening blaas je symbolisch je gedachten weg. Daarnaast is het een oefening om de uitademing te verlengen, iets wat een kalmerende werking heeft.

Mindfulness en yoga in de klas?

Ben je benieuwd naar meer werkvormen die je in de klas kan toepassen? Voor jou heb ik een leuk e-boek geschreven. Vol gemakkelijke en leuke oefeningen die je in de klas kan doen.

Wil je ‘m ook?

Laat dan je mail achter en kijk dan in je mailbox om deze te bevestigen.

Het belang van het ontwikkelen van een groeimindset bij ouders en leerkrachten

Je wilt graag dat je kind of leerlingen openstaan om fouten te maken. Maar hoe zit het met je eigen houding? Als ik even voor mezelf spreek, schuilt er een enorme perfectionist in mij. Ik kan ontzettend balen als iets niet (in een keer) lukt. 

Gelukkig weet ik dit van mijzelf en kan ik dit juist inzetten tijdens het werken met kinderen. Juist al die verschillende gedachten en sensaties die je voelt tijdens een leerproces, geeft je de gelegenheid om aan kinderen te laten zien hoe je hier op een gezonde manier mee om kan gaan.

Een groeimindset is een soort houding die je kan versterken. Dit doe je niet alleen op de momenten dat je kind in de buurt is, maar de hele dag door. Op je werk, in de supermarkt, in het verkeer en thuis. 

Benieuwd hoe? Eigenlijk gelden de tips voor de kinderen dus ook voor jezelf 😉 

  • Maak fouten: Zie jezelf als een levenslange leerling en accepteer dat fouten maken daarbij hoort. Gebruik je fouten als leermomenten en laat kinderen zien dat het oké is om fouten te maken en ervan te leren.
  • Sta open voor feedback: Waardeer feedback van collega’s, kinderen en ouders als inzicht om een betere opvoeder of ouder te worden. Zo leer je voortdurend en laat je kinderen zien dat het belangrijk is om te blijven leren en te verbeteren.
  • Daag jezelf uit: Stap uit je comfortzone en ga nieuwe uitdagingen aan, zowel persoonlijk als professioneel. Zo laat je leerlingen zien dat nieuwe ervaringen en uitdagingen belangrijk zijn voor groei en dat tegenslagen erbij horen.
  • Deel je groeitraject: Bespreek openlijk je eigen ervaringen met leren, groeien en het overwinnen van uitdagingen met je leerlingen. Zo inspireer je hen om hun eigen reis te zien als een proces van groei en ontwikkeling.

Door na te denken en te reflecteren op je eigen mindset, help je niet alleen je jezelf. Je helpt ook je kind of je klas. Practise what you preach! 

Conclusie

De groeimindset is een helpende houding om te kunnen leren en groeien. Mindsulness en zelfcompassie kunnen je helpen om je fouten te accepteren en omarmen. Zo kan je met plezier blijven leren. 

Je eigen mindset heeft invloed op je kinderen en leerlingen. Door zelf een positieve en open leerhouding aan te nemen, stimuleer je dit ook bij kinderen. Zo kunnen we kinderen helpen met veerkracht en zelfvertrouwen nieuwe uitdagingen aan te gaan. 

afbeelding van een plant met de tekst stimuleer de groeimindset bij kinderen

Mindfulness & Groeimindset: Bouwstenen voor Succes